Hieronder worden enkele teenafwijkingen besproken. Er wordt gekeken naar de oorzaak van de klacht, welke gevolgen dit heeft en welke behandeling gewenst is om de klachten en/of de oorzaak weg te nemen.

Hallux limitus / rigidus

Is een verstijving van de eerste straal (grote teengewricht) wat een beperking van de doorsaalflexie van dit gewricht als gevolg heeft. De grote teen beweegt niet meer optimaal op en neer, wat wel wordt vereist bij het afwikkelen van de voet.

Fase 1 is een beperking (limitus) in het grote teen gewricht, er is een beperkte afwikkeling.
Fase 2 is een verstijving (rigidus) van het grote teen gewricht, afwikkeling is niet meer mogelijk.

Oorzaak:

• Een afwijkende stand van de grote teen botjes of het grote teen gewricht. Deze afwijkende standen kunnen zo zijn gegroeid of zijn veroorzaakt door slijtage (artritis) of verwonding (stoten).
• Reuma en jicht kunnen hier tevens een aandeel in hebben. Tussen de botjes bevindt zich kraakbeen. Dit zorgt ervoor dat de botjes soepel langs elkaar kunnen bewegen. Wanneer dit  beschadigt of compleet verdwijnt zal deze beweging niet soepel meer verlopen maar ontstaat er wrijving. Door deze wrijving kan er botaanwas ontstaan. Dit is een soort knobbeltje op het bot wat er voor zorgt dat de afwikkeling verder beperkt wordt.

Klachten:

• Een pijnlijk ontstoken gevoel in het grote teen gewricht.
• Door het ontstaan van botaanwas of het opzwellen van de teen door irritatie passen schoenen niet meer lekker en wordt het gewricht rood en geïrriteerd.
• Doorlopen zonder maatregelen zal resulteren in het niet meer afwikkelen van de voet, maar stappen zetten of zelfs met de voorvoeten naar buiten lopen. Dit resulteert weer in een verkeerd houdingspatroon tijdens het lopen en verkeerde drukverdeling in de voeten met nog meer klachten als gevolg.

Behandeling:
Bij een hallux rigide moet verdere immobilisatie van de eerste straal worden vermeden. Correctie van het gewricht is niet mogelijk dus zal ontlasting de enige oplossing zijn. Een steunzool waarbij de eerste straal wordt vrijgelegd en dus ontlast is tot dusver de beste behandelmethode. Hierbij hoort een goed schoenadvies.

Hallux valgus

Betekent letterlijk dat de grote teen afwijkt gezien vanaf de middenlijn van de voet. Het wordt vaak ervaren als een knobbel aan de binnenzijde van de voet. De spieren van de grote teen verslappen en de andere spieren in de voet trekken de teen uit het lood. De teen gaat naar buiten wijzen en het gewricht knikt naar binnen.

Oorzaak:

• Mensen met een brede voorvoet die deze niet genoeg ruimte geven in het schoeisel. Hierdoor komt er veel druk op de voorvoet te staan waardoor de kans op een hallux valgus wordt vergroot. Bij vrouwen is dit vaker het geval, omdat deze vaak op hakken lopen.
• Reumatoïde artritis kan zorgen voor ernstige gewrichtsmisvormingen, dus kan ook aandeel hebben in een hallux valgus.
• Het is tevens een erfelijke aandoening.

Klachten:

• Door het ontstaan van een knobbel aan de binnenzijde van de voet zal de druk binnenin de schoen toenemen. Het gevolg is dat het rood wordt door irritatie of dat er zelfs een slijmbeursontsteking ontstaat. Het grote probleem is dus het vinden van passend schoeisel
• Door de standsverandering van de grote teen drukt deze tegen de tweede teen aan en  zal deze mee knikken naar buiten of boven op de grote teen gaan liggen (ruiterteen).

Behandeling:

In eerste instantie kan met behulp van tapetechnieken de voet worden ingetaped. Hierdoor wordt de druk en dus de pijn weg genomen. Ook is er een mogelijkheid om een silicone orthese aan te brengen tussen de tenen om de tenen weer op hun plek te duwen. Als de hallux valgus veroorzaakt is door een verkeerde voetstand of looppatroon zijn steunzolen de uitkomst. Hierdoor kan de afwijkende stand worden gecorrigeerd en de klachten nemen hierdoor af. Een nachtspalk houdt het gewricht in rust in de goede positie. Dit houdt het gewricht tevens soepel. Hierbij hoort een goed schoenadvies.

Klauwtenen / Hamertenen

Klauwtenen is de fase waarin de tenen nog wel teruggeduwd kunnen worden naar de normale positie en bij hamertenen is dit niet meer mogelijk.

Oorzaak:
Door verkeerde spierbalans in de voet tussen de flexoren en de extensoren worden de spieren aan de bovenzijde van de voet harder aangetrokken waardoor de tenen in een klauwstand of zelfs hamerstand komen te staan. Dit is vaak het geval bij holvoeten.

Klachten:

• Door de klauwstand van de tenen ontstaat tijdens het dragen van schoenen op de toppen van de tenen veel druk. Door deze irritatie ontstaat er na verloop van tijd een eeltpit of een slijmbeursontsteking op de teentoppen.
• Door de klauw- of hamerstand kan er niet meer volledig over de tenen worden afgewikkeld waardoor alle druk op voorvoet komt wat vervolgens weer tot klachten kan leiden.

Behandeling:

• Een steunzool kan zorgen voor de ontlasting van de kopjes van de middenvoetsbeentjes. Tevens kan een steunzool invloed hebben op de stand van de tenen.
• In sommige gevallen is een orthese of tapetechniek een mogelijkheid. Hierbij hoort een goed schoenadvies.

Ruiterteen

Is een teen die over een andere teen heen groeit of onder een andere teen door groeit. Het is net als een ruiter te paard.

Oorzaak:

• De voornaamste oorzaak van een ruiterteen is druk van de schoen op de voorvoet (te kleine schoenen).
• Het komt ook regelmatig voor als gevolg van een hallux valgus. Het is in dit geval dus de grote teen die de andere tenen tegen elkaar drukt waardoor dus een ruiterteen kan ontstaan.
• Het zou ook nog het gevolg kunnen zijn van een systeem ziekte, zoals reumatische artritis.

Klachten:

• Er ontstaan pijnklachten tussen de tenen. Door de wrijving kunnen er likdoorns of blaren ontstaan tussen de tenen.
• Door het ruiteren van de teen is er meer ruimte nodig in de schoen. Die is er simpelweg niet waardoor het gaat schuren en dus irriteren.

Behandeling:

• Als de ruiterteen het gevolg is van een andere afwijking aan de voet of het looppatroon moet dit eerst verholpen worden. Denk hierbij aan een ruiterteen als gevolg van een hallux valgus of een spreidvoet. In deze gevallen kan met behulp van een steunzool de indirecte klachten verholpen worden, zodat de tenen vervolgens meer ruimte krijgen.
• Een andere optie is om gebruik te maken van een orthese of tapetechniek. Hiermee kan de ruiterteen met behulp van de naastliggende tenen weer in positie worden gezet.
• Hierbij hoort een goed schoenadvies.